ҚазҰМУ Хабаршысы
Русский
English23 Jan 2014
УДК 615.015:615.225.1/.2:616.12-008.331
Н.Ж.ОРМАНОВ, Ү.Ж.САДЫРХАНОВА, М.Ж.ҚАЗБЕКОВА,
Н. АХМЕТОВ
ОҚМФА, Шымкент қаласы
ІІ дәрежелі артериялық гипертензиямен ауыратын науқастардың ұзақ мерзімді қосарланған антигипертензивті терапияны қолдану барысында ФТК-2 және ФТК-3 әсерінен артериялық қан қысымы мен жүректің жиырылу жиілігі параметрлерімен анықталатын «шығын – пайда» коэффициентінің сәйкесінше 26,3% және 10,1%, систолалық артериялық қан қысымы ФТК-1 әсерінен 16,6% ((индамид-1,5мг, фозикард-10мг, кардилопин-5мг), ФТК-2 қолданғанда 45,4% (ко-диован-80/12,5мг, кардилопин-5мг), ФТК-3 емдеу кезінде 28,8% (арифон-1,5мг, диован-80 мг, норваск-5 мг) төмендейді. «Шығын – пайда» коэффициентінің артериялық қан қысымы мен жүректің жиырылу жиілігі параметрлерімен анықталатын ұзақ мерзімді қосарланған антигипертензивті терапияны қолдану барысында ІІ дәрежелі артериялық гипертензиямен ауыратын науқастарда ФТК-1-мен салыстырғанда ФТК-2 және ФТК-3 әсерінен 26,3% және 10,1% төмендейді.
Жүрек–қан тамырлар жүйесінің ең көп тараған ауруларының бірі – артериялық гипертония, ал оны емдеудің экономикалық тиімділігін бағалау кардиологиядағы фармакоэкономикалық өзекті мәселерінің бірі болып табылады [1]. Дүниежүзілік статистика бойынша ересек тұрғындар арасында артериалды гипертония ауруымен 21-25% зардап шегеді [2], ал бұл көрсеткіш ҚР бойынша 24,3% құрайды және оның жиілігі жасының өсуіне байланысты 10 есе өседі [3]. Жалпы өлім көрсеткішінің себебі ретінде артериалды гипертония ауруы 20-50% құрайды [4]. Сырқаттардың 90% артериалды гипертонияның І және ІІ дәрежесіне тең. Осыған байланысты артериалды қан қысымының тым жоғары емес көрсеткіштеріндегі артериалды гипертония ауруын ерте емдеу – алдын-алу іс -шараларын өткізу ең жоғары клиникалық және экономикалық нәтижелер береді. Фармацевтикалық нарықтағы антигипертензиялық дәрілерді сырқаттарды оңтайлы емдеу үшін қолдану өзекті мәселенің бірі[5].
Жұмыстың мақсаты:Фармакоэкономикалық көрсеткіштер негізінде ІІ дәрежелі артериялық гипертониямен ауыратын науқастарды әртүрлі фармакотерапиялық кешендердің тиімділігімен бағалау.
Зерттелген топтар және зерттеу әдістері. Жұмыстың міндеттеріне сәйкес 50 дені сау адам және артериалды гипертонияның ІІ дәрежесімен ауыратын 90 науқас зерттеуге алынды. Олар фармакотерапиялық кешендермен емдеуге байланысты үш топқа бөлінді. 1-топтағы сырқаттар:ФТК-1, индамид (1,5 мг), фозикард (10 мг), кардилопин (5 мг); 2-топ:ФТК-2, ко-диован (80/12,5 мг), кардилопин (5 мг); 3-топ:ФТК- 3,арифон (1,5 мг), диован (80 мг), норваск (5 мг) дәрілерін нұсқау бойынша күніне бір рет қабылдады. Емдеу – бақылау мерзімі 6 ай.
Фармакотерапиялық кешендердің фармакоэкономикалық жағдайын зерттеу үшін дәрілік заттардың бағаларын «Еврофарма» фирмасының құны арқылы зерттедік. Есептеу стандарттық әдіс бойынша зерттеліп, науқастың толық бағасы «шығындар-тиімділік» пен «пайдалылық-тиімділік», фармакотерапиялық кешендердің фармакоэкономикалық тиімділігін есептеу үшін сырқаттардың жүрегінің жиірлу жылдамдығын (ЖЖЖ) және артериялық қысымын(АҚ) Коротков әдісімен анықтадық. Бұл зерттеулер емге дейін және 6 айдан кейін қолданылды.
Зерттеу нәтижелері. Артериалық гипертензиямен жұптасқан ІІ дәрежелі науқастардың артериалық қысымдардың деңгейінің фармакотерапиялық кешендердің әсеріне байланысты өзгеруі 1-кестеде орналасқан.
Құрамында: индамид (1,5мг), фозикард (10мг), кардилопин (5мг) (Фтк-1) әсерінен САҚ 181±9,0 мм. сынап бағанасынан 136±2,0* мм. сынап бағанасына дейін төмендейді, азаю денгеиі 24,9% -ға тең болды. Фармакотерапиялық кешенінің әсерінен науқастардың қанының ДАҚ көрсеткіші 104,5±2,2 мм. сынап бағанасынан 93,2±2,7 мм. сынап бағанасына дейін төмендейді, азаю денгеиі 10,8% -ға тең болды. Жүректің жиырлу жиілігі мөнетіне 86,7±3,0 ден 69±2,0 төмендейді, яғни азаю денгейі 20,4%- ға тең болды.
Құрамында:фтк-2 : ко-диован (80/12,5мг), кардилопин (5мг) (Фтк-2) ; бар фармакотерапиялық кешенін әсерінен САҚ 181,0±9,0 мм. сынап бағанасынан 125,3±3,1 мм. сынап бағанасына дейін төмендейді, азаю денгеиі 30,8% -ға тең болды. ДАҚ 104,5±2,2 мм. сынап бағанасынан 72,6±2,4 мм. сынап бағанасына дейін төмендейді, азаю денгеиі 31,9% -ға тең болды. Жүректің жиырлу жиілігі мөнетіне 87,2±3,0 ден 62±2,1* төмендейді, яғни азаю денгейі 28,9%- ға тең болды.
Құрамында: ФТК-3: арифон (1,5мг), диован (80 мг), норваск (5 мг) (Фтк-3) ; бар фармакотерапиялық кешенін әсерінен САҚ 181,0±9,0 мм. сынап бағанасынан 135,2±3,1 мм. сынап бағанасына дейін төмендейді, азаю денгеиі 25,3% -ға тең болды. ДАҚ 104,5±2,2 мм. сынап бағанасынан 86,5±3,1 мм. сынап бағанасына дейін төмендейді, азаю денгеиі 17,3% -ға тең болды. Жүректің жиырлу жиілігі мөнетіне 87,2±3,0 ден 67,2±2,2 төмендейді, яғни азаю денгейі 23%- ға тең болды.
Кесте 1 – Артериалық гипертензияның ІІ дәрежелі науқастардың артериалық қысымдардың деңгейінің фармакотерапиялық кешендердің әсеріне байланысты өзгеруі
| АҚ
өлшеу бірлігі |
Ерлер n=120 | |||
| Емге дейін | ФТК-1 | ФТК-2 | ФТК-3 | |
| САҚ
мм сын.бағ. |
181,0±9,0 | 136±2,0* | 125,3±3,1* | 133,2±3,1* |
| сын.бағ. | 104,5±2,2 | 93,2±2,7* | 72,6±2,4* | 86,5±3,1* |
| ЖСЖ мөн. | 87,2±2,0 | 69±2,0* | 62±2,1* | 67,2±2,2* |
| Ескерту *- р<0,05 емге дейінгі топпен салыстырғандағы дәлдік көрстекіш; | ||||
Сонымен зертеу нәтижесінде алынған меліметтер артериалық гипертензиямен ауыратын ІІ дәрежелі науқастарда артериалық қысымның нышандарының түрлерінің деңгейі фармакотерапмялык кешендердің әсерінен САҚ, ДАҚ және жүректің жиірлуі денгейі әр түрлі мөлшерде өзгереді, ең үлкен төмендеулер құрамында ко-диован (80/12,5мг), кардилопин (5мг) (Фтк-2); бар фармакотерапиялық кешеннің әсерінен 30,8%-ға, 30,3% және 29,0 %- ға төмендейді . Артериалық гипертензиямен ауыратын ІІ дәрежелі науқастардың «шығын – пайда» көрсеткішінің артериялық қысымның және жүректің жиілігінің орташа нышандарына байланысты фармакотерапиялық кешендердің әсерінен өзгеруі 2-кестеде көрсетілген.
Кесте 2 – Артериалық гипертензиямен ауыратын ІІ дәрежелі науқастардың «шығын – пайда» көрсеткішінің артериялық қысымның және жүректің жиілігінің орташа нышандарына байланысты фармакотерапиялық кешендердің әсерінен өзгеруі
| топтар | Меншікті тиімділігі % | 24 апта ішіндегі жиынтық шығыны (тенгемен) | «шығын-пайда» коэффициенті
( тенгемен) |
| ФТК-1
n = 30 |
133,0±6,0 | 92125,5 | 692,6 |
| ФТК-2
n = 30 |
144,4±5,0 | 84107,6 | 582,4 |
| ФТК-3
n = 30 |
134,8±6,0 | 90680,4 | 672,7 |
Артериалық гипертензиямен ауыратын ІІ дәрежелі науқастардың бірігіп кету шығынның белсенділігінің көрсеткіші (БКШБК) артериялық қысымның және жүректің жиілігінің орташа нышандарына байланысты және аурудың толық құнына байланысты жағдайы 3-кестеде көрсетілген.
Науқастарды емдеуге жұмсалатын бірігіп кету шығынның белсенділігінің көрсеткіші (БКШБК) немесе «құн/ тиімділік» көрсеткіщі 1- ші топпен салыстырғанда 2-ші топта (ко-диован (80/12,5 мг), кардилопин (5 мг)703,3 тенге құраса, 3-ші емдік топта құрамында: арифон (1,5 мг), диован (80 мг), норваск (5 мг) бар фармакотерапиялық кешеннің әсерінен 802,2 тенгеге тең болды. Бірігіп кету шығынның белсенділігінің көрсеткіші (БКШБК) немесе «құн/ тиімділік» көрсеткіщі 1- ші емдік топпен салыстырып сараптағанда белсенделігі жоғары және арзан, үстемді емнің негізі болып құрамында ко-диован (80/12,5мг), кардилопин (5мг) бар фармакотерапиялық кешені негізделді.
Кесте 3 – Артериалық гипертензиямен ауыратын ІІ дәрежелі науқастардың бірігіп кету шығынның белсенділігінің көрсеткіші (БКШБК) артериялық қысымның және жүректің жиілігінің орташа нышандарына байланысты және аурудың толық құнына байланысты жағдайы
| Топтар | Меншікті тиімділігі % | Аурудың толық құны (тенге) | Бірігіп кету шығынның белсенділігінің көрсеткіші
(тенгемен) |
| ФТК-1
n = 30 |
133,0±6,0 | 92125,5 | «0» |
| ФТК-2
n = 30 |
144,4±5,0 | 84107,6 | 703,3 |
| ФТК-3
n = 30 |
135,8±6,0 | 90680,4 | 802,0 |
Қорытынды
1.Артериалық гипертензиямен ауыратын ІІ дәрежелі науқастардың «шығын – пайда» көрсеткішінің артериялық қысымның және жүректің жиілігінің орташа нышандарына байланысты фармакотерапиялық кешендердің әсерінен 1-топта-692,6 тенге құраса, 2-топта -582,4 тенге, 3-топта-672,7 тенгеге тең болды.ФТК-2 «шығыын-пайда» тиімділігі бірінші және екінші топтарға қарағанда 110,2 және 90,3 тенгеге тен болды
2.Бірігіп кету шығынның белсенділігінің көрсеткіші (БКШБК) немесе «құн/ тиімділік» көрсеткіщі 1- ші емдік топпен салыстырып сараптағанда белсенделігі жоғары және арзан, үстемді емнің негізі болып құрамында ко-диован (80/12,5мг), кардилопин (5мг) бар фармакотерапиялық кешені негізделді
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1 Константинов, В.В. и соавт. Распространенность АГ и ее связь со смертностью и факторами риска среди мужского населения в городах разных регионов // Кардиология. – 2001. – №4. – С. 59.
2 Цыбин, А. К. Фармакоэкономика: проблемы и пути дальнейшего развития // Рецепт. — 2000. — №6(15). – С. 21-24.
3 Рысмендиев, А.Ж. Состояние и стратегия реформы кардиологический службы республики Казахстан // 2-Конгресс ассоциации кардиологов Казахстана. – Алматы: 1998. – С. 3-5.
4 Органов, Р.Г., Масленникова, Г.Я. Сердечно-сосудистые заболевания в РФ во второй половине ХХ столетия, тенденция, возможные принципы, перспективы // Кардиология. – 2000. – №6. – С. 4-9.
5 Орманов Н.Ж., Казбекова М.Ж. Изменение фармакоэкономических показателей под влиянием фармакотерапевтических комплексов у больных артериальной гипертонией іі степени.//Вестник ЮКГФА. – 2012. – №4. – С. 221-225.
Н.Ж. ОРМАНОВ, У.Ж. САДЫРХАНОВА,
М.Ж. ҚАЗБЕКОВА, Н. АХМЕТОВ
ИЗМЕНЕНИЯ ФАРМАКОЭКОНОМИЧЕСКИХ ПОКАЗАТЕЛЕЙ ПРИ ВОЗДЕЙСТВИИ ФАРМАКОТЕРАПИЧЕСКИХ КОМПЛЕКСОВ ВО ВРЕМЯ ЛЕЧЕНИИ БОЛЬНЫХ С АРТЕРИАЛЬНОЙ ГИПЕРТЕНЗИЕЙ
Резюме: Длительное сочетанное применение антигипертензивной терапии снижает коэффициент «затраты-полезность» определяемые с помощью параметров артериальной давлении и частотой сердечной сокрашении под влиянием ФТК-2 и ФТК-3 на 26,3% и 10,1% у больных артериальной гипертонией ІІ степени систолическое давление на 16,6% под влиянием ФТК-1: (индамид-1,5мг, фозикард-10мг, кардилопин-5мг,) и на 45,4% при применении ФТК-2: (ко-диован-80/12,5мг, кардилопин-5мг) и на 28,8% при лечении ФТК-3: (арифон-1,5мг, диован-80 мг, норваск-5 мг). Коэффициент «затраты-полезность» определяемые с помощью параметров артериальной давлении и частотой сердечной сокрашении при длительной сочетанной применение антигипертензивной терапии снижается по сравнению с ФТК-1 на 26,3% и 10,1% у больных артериальной гипертонией ІІ степени под влиянием ФТК-2 и ФТК-3.
N.ZH. ORMANOV, U.ZH. SADYRHANOVA, M.ZH. KAZBEKOVA,
N. AHMETOV
CHANGING THE PHARMACO-ECONOMIC INDICATORS DUE TO THE EFFECTS OF PHARMACOLOGICAL THERAPIES IN THE TREATMENT OF PATIENTS WITH ARTERIAL HYPERTENSION.
Resume: Prolonged combined use of antihypertensive therapy improves integral index and the index of «quality of life» of 16.6% under the influence of the FTC-1: (indamid-1, 5 mg, 10 mg, fozikard, cardilopin-5mg,) and by 45.4% with FTC -2: (co-diovan-80/12, 5mg, cardilopin-5mg) and by 28.8% in the treatment of FTC-3 (arifon-1, 5 mg, 80 mg, diovan, norvask-5 mg). Factor»cost-utility» is defined by the index of «quality of life» is reduced compared to the FTC-1 of 26.3% and 10.1% of hypertensive patients with second degree under the influence of two PTC and FTC-3.
