Жаңа әлеуметтік саясат ауыл тұрғындарының денсаулығына маңыз берді
Саламаттылық – алға қойған мақсаттарға жету үшін қажет. Қандай болмасын мемлекеттің дамуы да денсаулықпен байланысты екені хақ. Сондықтан, елімізде бұл салаға баса назар аударылып келеді. Халықтың денсаулығын жақсарту үшін қажет нәрсенің барлығы жасалуда. Денсаулық сақтауды қаржыландыру үшін қыруар ақша бөлініп, жаңа емдеу орталықтары да әр жерден бой көтеруде. Ғылыми жетістіктеріміз де жоқ емес, бүгінде медицинаның ең бір күрделі бағыттары бойынша операциялар жасалуда. Десек те кейбір облыстардағы шалғай ауылдар медициналық көмекпен толық қамтамасыз етілмеген. Осыны ескерген Елбасы биылғы Жолдауында ауыл тұрғындарына медициналық көмектің қолжетімді болуын баса айтты. Бұл мәселенің төңірегіндегі сауалдарға Денсаулық сақтау министрлігі ғылым және адами ресурстары департаментінің директоры Нұргүл Хамзина, С.Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық медициналық университетінің ректоры Айқан Ақанов, Алматы аймақтық балалар емханасының бас дәрігері Ролан Нұрбаев және «Дипломмен – ауылға!» бағдарламасы бойынша еңбек етіп жүрген жас маман Бауыржан Досымбеков жауап берген еді.
– Елбасымыз Қазақстанда халықтың мақсатты топтарының денсаулық жағдайын бақылаудың ұлттық бағдарламалары кешенін енгізу қажеттігіне тоқталды. Соның ішінде ауыл тұрғындары үшін медициналық көмектің қолжетімділігін кеңейтуді баса айтты. Ол үшін ең алдымен не істеу керек деп ойлайсыздар?
Нұргүл ХАМЗИНА:
– Иә, Елбасымыз барлық Жолдауларында денсаулық сақтау саласын естен шығарған емес. Бұл жолы да қазақстандықтардың денсаулығын жақсарту, өмір жасын ұзартуға баса назар аударды. Еліміздің Денсаулық сақтау министрлігі де барынша еңбектенуде. Мысалы, министрліктің медициналық көмекті ұйымдастыру департаменті 2004-2010 жылдары Қазақстан Республикасының ауылдық аумақтарын дамытудың мемлекеттік және өңірлік бағдарламалары бойынша ауылдық жерлердегі денсаулық сақтау мәселесіне байланысты біраз дүниелерді толықтырғанын айта кеткен жөн. Толығырақ тоқталатын болсақ, материалдық техника базасын дамыту, жергілікті ауруханаларды күрделі жөндеуден өткізу, жаңа ауруханалар салу, сондай-ақ бүгінде басты мәселе болып отырған алғашқы медициналық көмек көрсету қызметін медициналық жабдықтармен қамту мәселесі едәуір жақсартылды.
Алғашқы медициналық және санитарлық көмек көрсету мәселесі 2011-2015 жылға арналған «Саламатты Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасында жалғасын тапты. Бұл бағдарлама Елбасының тікелей Жарлығымен қабылданған болатын. Оның басым бағыттары денсаулық сақтау саласының тиімділігін арттыру болып табылады. Ол алғашқы медициналық көмек қызметін дәрігерлік тәжірибеге кезең-кезеңмен енгізу бағытында жүзеге асып, аурудың алдын алуға септігін тигізбек.
Айқан АҚАНОВ:
– Бұл – мәселені шешу үшін жақсы әлеуметтік саясат болу керек. Ауылды жерлерге мамандар бармайды емес, барады. Бірақ, олар үшін жағдай жасалуы тиіс. Бұл жерде тек қана үймен қамтамасыз етіп, жалақысын көтеру ғана емес, сонымен қатар ауылдық, жерлердегі медициналық пункттер болмаса ауруханалар тиісті медициналық жабдықтармен толықтырылуы тиіс. Сондай-ақ, емдейтін дәрі-дәрмектері, қажет бола қалса жүріп кететін арнайы көлік те міндетті түрде керек-ақ. Яғни, дәрігер алдына келген науқасқа толығымен көмектесе алатындай болуы қажет. Тіпті қазіргі заманда жылдам хабарласуға мүмкіндік туғызатын интернетіңіздің пайдасы зор. Басқа әріптестерімен тәжірибе алмасуда таптырмайтын нәрсе. Сол ауылды жерлерде еңбек етіп жүрген мамандардың білімін жетілдіруіне қамқорлық жасалса, біліктілігі арта түсетіні анық. Осының барлығы қолға алынған жағдайда бұл мәселені толығымен шешуге болады деп санаймын.
Ролан НҰРБАЕВ:
– Аймақтардағы, онда да кейбір ауылдардағы ауруханалар сол 1990 жылдары жабылып қалды. Одан бері де, міне, бірнеше жыл өтті. Содан бері денсаулық сақтау саласында да жаңалықтар көп. Мысалы, «100 аурухана» бағдарламасы қабылданып, елімізде әр жерден жаңа ауруханалар бой көтерді, ескілері күрделі жөндеуден өтті. Бірақ, көптеген ауруханаларда маман тапшы. Әсіресе, білікті, тәжірибелі мамандар қат. Осы мәселенің шешімін табу үшін қолға алынған «Дипломмен – ауылға!» бағдарламасын да айта кеткен жөн. Бастама жақсы, алайда ауылға ұмтылған жас мамандар баяғы баспана мәселесімен қиналып жүр. Мен дәл қазір осындай мәселелермен бетпе-бет келіп отырмын. Жақында ғана ашылған аймақтық балалар емханасына дәрігерлерді жұмысқа қабылдаудамыз. Біздің бұл емханамыз қалаға жақын жерде орналасса да, көптеген мамандар ең болмаса жатақхана болса деген тілекпен келіп жатыр. Әйтпесе дәрігерлердің жалақысы жыл сайын көбеюде, сондықтан оған ешқандай өкпе жоқ. Тек қана осы айлық тұрақты болса болғаны.
Өзіміздің емхананы мысалға алсақ, іші жаңа медициналық технологиялармен жабдықталған. Олардың барлығы қазір жоғары бағаланып жүрген Ресей, Германия, Америка елдерінде шығарылған құрал-жабдықтар. Бұл емхана аймақтағы жалғыз емхана болмақ. Бұған дейін 1990 жылдары Горький саябағы жанында балалар емханасы болған болатын. Ол да кейін жабылып қалды. Айтайын дегенім, көптеген ауруханалар күрделі жөндеуден өтеді. Олардың қызметкерлері толық, бұрыннан қалыптасқан ұжымнан құралған. Біздің мына емханамыз жаңадан ашылып жатқандықтан, көптеген дәрігерлер бұрынғы жұмысынан қол үзіп, бізге келіп еңбек етуден тартынуда.
Бауыржан ДОСЫМБЕКОВ:
– Биылғы Жолдауында Елбасы осы мәселені көтерді. Яғни ауыл тұрғындарының денсаулығына мән беріп отыр. Қазіргі таңда қалалы жерлерде барлық ауруханаларға жағдай жасалған. Аудандық ауруханалардың да жағдайы жаман емес. Бірақ, шалғайдағы ауыл адамдарының кей кездері қиналып қалатыны да жасырын емес. Осы тұста бүгінгі күннің басты проблемасына айналған жемқорлықтың алдымыздан шығатынын айта кеткен жөн. Бұл салада да осы мәселенің кездесіп қалатыны тағы бар.
Өзім жастарға арналған «Дипломмен – ауылға!» бағдарламасы бойынша өзімнің туған жерімде, аудан орталығындағы ауруханада жұмыс істеп жатырмын. Біз сияқты еңбек жолын енді бастап жатқан жас мамандар үшін мұндай бағдарламалардың көмегі көп. Оның үстіне ауыл адамдары үшін де маңызды болмақ.
– Қазіргі таңда қашықта орналасқан ауылдық жерлер дәрігерлердің көмегі тұрмақ, алғашқы медициналық көмекке зәру болып отыр. Тіпті әйелдер босану үшін бірнеше шақырым жердегі аудан орталықтарына сабылады. Осы олқылықты қалай жоюға болады?
Нұргүл ХАМЗИНА:
– Қай елде болмасын ана мен бала денсаулығы – басты мәселенің бірі. Дені сау анадан дені сау бала туады. Сондықтан біздің елімізде де бұған көп көңіл бөлінуде. Ана мен нәрестелер өлім-жітімін төмендету және елде әйелдер мен жаңа туған нәрестелерді уақтылы және толық көлемде медициналық көмекпен қамтамасыз ету үшін Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы ұсынған перинаталдық көмекті өңірлендіру қағидаты сақталуда. Осылайша, дені сау жүкті әйелдер аудандық ауруханалардың мамандандырылған бөлімшесінде ешбір кедергісіз босана алады. Егер босануы қиынға соғатын немесе денсаулығы нашар аналар болатын болса, оларды бірден қалалық, облыстық перзентханаларға орналастыру мәселесі қаралған. Демек бала дүниеге келгенше ана да, бала да дәрігерлердің бақылауында болуы тиіс.
Айқан АҚАНОВ:
– Біз қазіргі таңда халықтың 46 пайызы ауылда тұрады дейміз. Десек те осы көрсеткіштің 30-40 пайызы аудан орталығының төңірегінде орналасқан ауылдардан тұрады. Демек, шалғай жерлерде орналасқан елді-мекендер санаулы пайызды ғана құрайды. Қашықтағы ауылдар үшін кезіндегідей арнайы амбулаториялар немесе фельдшерлік бөлімшелер ашу керек сияқты. Бұрын бұндай бөлімшелер саны 4,5-5 мыңға дейін болатын. Кейін біртіндеп саны қысқартылды. Жалпы, ауыл медицинасы ауылдың өмірімен тікелей байланысты. Бұл – ауылдық жерлерде жүретін саясаттың бір сигменті болуы керек. Естеріңізге сала кетейін, Кеңес үкіметінің тұсында әрбір совхоз, колхоздардың директорлары, партия мүшелері жергілікті тұрғындарының денсаулығына жауап беретін болған. Негізінде бұл дұрыс та шығар. Осыны ескерсек, бұл кешенді түрде, кең көлемде шешілетін мәселенің бірі. Тағы бір айта кететін жайт, осы әңгімелеп отырған ауылдарымыздың өзін қалай қарастыруға болатыны белгісіз. Олай дейтінім, ауыл бұрынғыдай колхоз, совхозға біріктірілмеген ғой. Сондықтан бұрынғыдай үкімет тарапынан қадағаланатын жұмыс орындары да көп емес. Амал жоқ жастар қалаға сабылып жатыр. Ауылдық жер болған соң ең алдымен ауыл тұрғындарының жағдайы ескеріледі. Мысалы, ауыл балаларына арнайы мектеп, балабақша, емделетін орындары болуы тиіс. Бұның барлығы арнайы инфроқұрылымды қажет етеді ғой. Денсаулық, мәдениет, әлеумет саласы бірге шешілетін мәселе.
Ролан НҰРБАЕВ:
– Әр ауылға бір-бір аурухана салып қою – мемлекетіміз үшін тиімсіз. Өйткені, аурухана халықтың санына қарай ыңғайланады. Кішігірім ауылдар болса, онда міндетті түрде алғашқы медициналық көмек көрсететін пункттер болады. Онда жалпы емдеу ісі бойынша білім алған терапевт, педиатр мамандары қызмет көрсетеді. Босанатын аналар, операцияны қажет ететін науқастар аудан орталығындағы ауруханаға қаралады. Мен бұны дұрыс деп есептеймін. Өйткені әр ауылға жеке-жеке перзентхана салып қою мүмкін емес.
Бауыржан ДОСЫМБЕКОВ:
– Мен тәжірибелі маман емеспін. Бірақ, бұл сауалыңызға өз пікірімді айтайын. Ауылдық жерлерде кішігірім медициналық пункттер бар. Былай қарасаңыз, сол бар нәрсені дұрыс игере білу керек. Яғни ауылды жерлерде еңбек етіп жүрген жоғары және орта буындағы медицина мамандарына қолдау көрсету қажет сияқты. Олар, ең алдымен, қажетті дәрумендерден таршылық көрмеуі тиіс. Әйтпесе, қазіргі таңда ауыл, дәріханаларынан көп дәрі таба алмайсыз. Ауырып қалған жағдайда тұрғындар қаладан дәріні алдыртуға мәжбүр болуда. Сондай-ақ, аяқ астынан аудан орталығына бара қалатын болса, медициналық «жедел жәрдем» көлігінің ақаулары кедергі келтіріп жатады. Болмаса жанар майы таусылып, оны құйғанша біраз уақытты өлтіріп алуы мүмкін. Осының барлығы айналып келгенде алғашқы медициналық көмек көрсетуге кері әсерін тигізеді деп ойлаймын.
– Бұл саланың дамуында білікті дәрігерлердің де үлесі зор. Олай болса, еліміздің жоғарғы оқу орындарында білім алып жатқан студенттеріміздің білімін қалай бағалар едіңіз?
Нұргүл ХАМЗИНА:
– Бүгінгі күні еліміздің барлық жоғары оқу орындарында студенттердің терең білім алуына жағдай жасалған. Дегенмен, бүгінгі күні денсаулық сақтау саласы кадрларын даярлау жүйесінің басты проблемасы ретінде студенттерді тәжірибелік жағынан даярлау жағының жетіспейтінін айта кеткен жөн. Жылдық интернатура толымды мамандардың бітіруіне мүмкіндік бермейді. Медициналық білімі бар мамандарды оқыту басқа бағыттармен салыстырғанда тым ұзақ. Оның үстіне теориялық және клиникалық пәндерді толығымен зерделеуді, тиісті материалдық-техникалық базаның және толымды клиникалық даярлау үшін жағдайлардың болуын қажет етеді.
Медицина қызметкерлерінің біліктілігі жоғары болуы үшін тәжірибені пысықтап, диагностика мен емдеудің қазіргі заманғы әдістерін игеруге мүмкіндік беретін толымды клиникалық базалар болуы керек.
Сондықтан осы мәселе ескеріліп, қазіргі уақытта медициналық білім беру саласында денсаулық сақтау саласы кадрларын даярлаудың жаңа жүйесін құру бойынша шаралар қабылданып жатыр. Денсаулық сақтау министрлігі медициналық білім беру мәселелерін регламенттейтін нормативтік құқықтық базаны қайта қарады. Сондай-ақ, халықаралық талаптарға сай жаңа білім беру стандарттары әзірленді. Барлық жоғарғы оқу орындарында оқыту-клиникалық орталықтар құрылып, қазіргі заманғы зертханалар ашылды. Бүгінгі таңда жаңа білім беру технологиялары енгізілуде, профессор-оқытушылық құрамының білімін жетілдіру мәселесі де қолға алынып отыр. Тағы бір айта кететін жайт, Үкіметтің 2010 жылғы 2 наурыздағы № 157 қаулысымен 400-ден астам жергілікті бюджеттегі медициналық ұйымдарды қоса алғанда медициналық жоғары оқу орындарының клиникалық базаларының тізбесі бекітілді. Медициналық жоғары оқу орындарына түсушілерге талаптар күшейтілген. «Жалпы медицина» мамандығына түсушілерге оқуға түсудің ең аз балы ағымдағы жылы 55 балды құрады. Жүргізіліп жатқан реформалар, сондай-ақ, медициналық колледждерге де қатысты. Денсаулық сақтау министрінің бұйрығымен жоғары медициналық және фармацевтикалық білім берудің стандарттарына сәйкес медициналық және фармацевтикалық мамандықтар бойынша техникалық және кәсіптік білім берудің жаңа мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттары бекітілді және ағымдағы жылғы 1 қыркүйектен бастап медициналық колледждерге енгізілді.
«Саламатты Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасының шеңберінде 2011-2015 жылдары медициналық және фармацевтикалық білім беруді, денсаулық сақтау саласы кадрларын даярлаудың жаңа жүйесін құру жөніндегі жоспарланған реформаларды іске асыру жалғастырылады.
Айқан АҚАНОВ:
– Біздің жасап отырған сараптама қорытындысы бойынша жылына мыңға жуық маман дайындап шығарамыз. Оның ішінен фармацевт, тіс дәрігерлерін алып тастасақ, емдеу ісіне баратындары 600-700 адамға жуық. Сол түлектеріміздің 92 пайызын жолдама арқылы жұмыстарға жібереміз. Оның өзінде жартысы ғана сол жолдама берілген жерге жетеді. Бұл – жаман көрсеткіш емес. Өйткені осыдан үш жыл бұрын арнайы жолдамамен жіберілгендердің 20 пайызы ғана тиісті орындарына баратын еді. Бүгінгі көрсеткіш бойынша жолдамамен қызмет етіп жүргендердің саны 40-50 пайызды құрап отыр. Мысалы, 2006 жылы бітірушілердің 16 пайызы, 2007 жылы 16 пайызы, 2008 жылы 20 пайызы ғана ауылдық жерлерге баратын. Демек, ауылдық жерлердегі әлеуметтік жағдай едеуір көтерілген. Мамандарымызға жағдай бұрынғыдан жақсырақ жасалатын болған деген сөз. Жылда бізде арнайы жәрмеңке ұйымдастырылып келеді. Онда мамандарға ұсыныстар келіп түсіп жатады. Былтыр 3600 маманның жетіспейтіні белгілі болды. Яғни, бір дәрігерге бес орыннан келді. Оның басым көпшілігі ауылды жерлерден. Жергілікті әкімшіліктер жас маманды тарту үшін оған жағдай жасау қажеттігін енді ғана түсініп жатқан сияқты. Олай дейтінім, кейбір облыстарда әлі де жастарға көңіл бөлінбеуде. Бүгін Солтүстік Қазақстан, Батыс Қазақстан облыстары, Атырау өңірлері алда келеді. Олар жас мамандарды жақсылап қарсы алуда. Осы күні біздің университет пен Солтүстік Қазақстан облысы арасында мамандарды жұмысқа тарту шарты бар. Олар жұмысқа орналасқан жастарға бірден пәтер береді, шамасына қарай аздаған малын да бөледі. Бара салған кезінде 250 мың теңге көлемінде қаржы беріледі. Тіпті жас маманның өсуіне де жағдай жасалады. Өзінің білімділігімен көзге түскен дәрігерлердің бір-екі жылдың ішінде қызметтері де өседі. Ар жағында Ресей жақын болғандықтан, сол елге барып арасында білімін жетілдіруіне де көңіл бөлінеді. Атыраудың да жас маманға жасалатын әлеуметтік пакеті жоғары деңгейде. Университетіміздің байланыс жасап отырған он екі облысының ішінде осы үшеуін баса айтқым келеді. Басқалары жәрмеңке барысында уәдені үйіп-төгіп кеткенімен, іс жүзінде басқаша болып жатады.
Қалай да болса бітірген мамандардың төрттен бірі Алматы қаласында қалады. Жоғары білім беретін оқу орны осында болса да, жалғыз біз емес Қазақ – Ресей университеті де бар, Алматының өзінде осы күні 1400 дәрігер жетіспейді. Біздің түлектерімізге университет бітіргеннен кейін 2-3 жыл міндетті түрде тәжірибе жинақтауы керек. Өйткені дәрігер болу – өте жауапты іс. Оларға барған жерінде қолдау көрсетіліп, көмек беріліп жатса біліктілігін де арттырар еді. Сондықтан барлық облыстар жас маманға көңіл бөлсе екен деймін.
Ролан НҰРБАЕВ:
– Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Алматыдағы қалалық жедел жәрдем көрсету ауруханасында болып, ондағы соңғы үлгідегі емдеу аппараттарымен танысты ғой. Сонда ол кісі мемлекет тарапынан денсаулық сақтау саласына әрдайым көңіл бөлініп келе жатқанын, ендігі кезекте халықты жақсы медициналық қызметпен қамтамасыз ету қажеттігін баса айтты. Сондықтан медициналық жоғары оқу орындары да жақсы мамандар даярлауы қажеттігін тілге тиек етті. Негізінде адам жай ғана білім алуымен жақсы дәрігер бола алмайды деп ойлаймын. Ол бұл мамандыққа жанымен берілуі тиіс. Бұл барлық мамандыққа қатысты қағида ғой. Жоғары оқу орындарының ішінде ең көп оқитыны медициналық оқу орындары. 7-8 жыл бойы ата-анасының ақшасына ақылы түрде білім алып жатқан студенттер көп. Олардың барлығы бірдей адамды емдеуге бара бермейтіні анық. Көбісі қолына дипломын алған соң фармацевтика болмаса шағын компанияларда кішігірім қызмет істеп жүр. Демек, олар өздеріне сенімсіз. Керісінше дәрігер болуды армандап, шынымен көңілі кеткен жастардың бұл мамандық бойынша білім алуына шамасы жетпеуі мүмкін. Олардың арасынан небір мықты дәрігерлер шығатын ба еді?! Ақшасы барлар оқиды бірақ, ынтасы жоқ. Дәл қазіргі таңда ақылы оқудың бағасын білмеймін. Бірақ, аз ақша емес екені белгілі. Сондықтан осы мамандыққа гранттар көбірек бөлінгені дұрыс сияқты.
Бауыржан ДОСЫМБЕКОВ:
– Біздің жоғары оқу орындарымызда білім беріп жатқан ұстаздарымыз ел арасында танымал, белгілі бір нәтижеге қол жеткізген, кәсіби мамандар. Білім алып жатқан студенттер әртүрлі. Олардың арасында осы мамандыққа берілгені де бар, әйтеуір келе салғаны да бар. Дегенмен, білім алатын бірнеше жыл, яғни 7-8 жыл ішінде сол студенттер өздері-ақ іріктеліп шыға келеді. Жыл аяғында шынымен дәрігер болғысы келгендері қалатын сияқты. Енді осы жас мамандар көп жерлерде елеусіз қалатын сияқты. Біріншіден, бағана да айттым кеттім оларды ауылға көптеп тартса. Онда да бір реттік үстемақысын кемінде 150 мыңға дейін көтерсе. Мысалы, былтыр жас мамандарға 96 мың теңге үстемақы берілді. Сондай-ақ, баспана мәселесін шешуге көмектессе деймін. Бұл жерде бара салып, бір үйге кіргізе салса деп отырғаным жоқ. Қазір ауылдық жердің өзінде үйдің құны 10 мың доллардан кем түспейді. Бір адамға берілетін несие 890 мың теңгені құрайды. Оған әрине үй сатып ала алмайсыз. Несиеге үй алу үшін бір бума құжат дайындайсыз және бірнеше ай соның соңында жүруге тура келеді.
Әзірлеген,
Толқын САДЫРОВА.
түйін
Нұргүл ХАМЗИНА:
– «KAZ НИИТО» деп аталатын травматология және ортопедия ғылыми орталығы цементсіз бекітуге арналған ұршықбуынының эндопротезін әзірледі. Сондай-ақ, блогталған остеосинтезге арналған жаңа интрамедуллярлы шеге де шығарылды. Ұлттық ғылыми медициналық орталық пен «Stemedica Сэлл Техн., Инк.» американдық био-фармацевтикалық компаниясымен «Жаһандық көшбасшылыққа жету» жобасы әзірленді. Оның шеңберінде зертхана және FDA (Food Drug Administration, АҚШ) сертификатталған «Адамның дің жасушалары Мастер Банкі» ұйымдастырылды. Дің жасушалары бірінші кезеңде АҚШ Ұлттық донор банкінен түседі. Тағы бір айта кететін жайт, жақында ғана Қазақтың көз аурулары ғылыми-зерттеу институты фотодинамикалық терапия және дәрілік заттарды векторлық жеткізуді пайдаланумен емдеудің жаңа тәсілдерін тапты.
Айқан АҚАНОВ:
– Жоғары оқу орнын бітірген студенттердің 20 пайызы ғылымға бет бұрады десем, қателеспеймін. Қолына диплом алысымен, оқуын ары қарай жалғастырып магистратура да оқиды, артынан PhD үлгісіндегі докторантураға талпынып жатыр. Неге десеңіз, бүгінгі таңда ғылымсыз медицина жоқтың қасы. Жыл сайын медицина саласында жаңа өзгерістер пайда болып жатады. Оның ішінде жаңа дәрілер, жаңа емдеу тәсілдері деген сияқты жаңалықтар көп. Сондықтан дәрігерлер үнемі ізденісте болуы керек. Қазір Білім және ғылым министрлігі оқудың жаңа концепциясын қарастыруда. Яғни, университеттер бес түрге бөлінбекші. Соның ішінде ғылыми-зерттеу институттарына баса назар аударылып, арнайы бағдарламалар жасалып, солар арқылы ғылымды дамыту көзделеді деп ойлаймын.
Ролан НҰРБАЕВ:
– Жаңа аймақтық балалар емханасы бюджеттен жалпы құны 3,3 млрд. теңгеге салынды. Оның құрамында бір кезеңде 450 адам қабылдайтын емхана, 200 төсектік стационар, қабылдау, рентген, физио бөлімдері, зертхана, кір жуатын бөлім, оттегімен қамтамасыз ететін стансы, басқа да қосымша бөлімдері бар. Аурухана әлемдік деңгейдегі стандартқа сай 733,0 млн. теңгеге 153 медициналық құрал-жабдықпен қамтамасыз етілді. Сонымен қатар ауруханаға 670,5 штат бірліктері берілді, оның 161-ін дәрігерлер құрайды. Бүгінгі таңда қалаларды айтпағанда аудандық ауруханалардың өзінде медицинанның барлық саласы бойынша арнайы кафедралар жұмыс істейді. Жұмысқа келген мамандардың науқасты емдеуіне, оған ақыл-кеңес беруіне, ағзасын тексеріп, анализ жасауына деген сияқты көптеген жұмыстарына кедергі жоқ.
Бауыржан ДОСЫМБЕКОВ:
– Ауыл тұрғындары үшін қат маманның бірі – тіс дәрігері. Тістің саулығы басқа ауыруға жол бермейтін бірден-бір амал болмақ. Қазіргі таңда қай ауылға бармасаңыз да тістің түрлі ауыруларынан зардап шегіп жүрген жандарды көресіз. Болмаса жасына жетпей жатып, тіссіз қалатындары да баршылық. Жасыратыны жоқ, жаны қиналған олар аудан орталығына барады. Онда да ауруларын әбден асқындырып алғандықтан, тісін жұлдыруға тура келеді. Дер кезінде ем қабылдаған болса бұндай жағдайға жетпес еді. Тағы бір айта кететін жайт, сол тіс дәрігерінің өзіне де жағдай жасалмайды. Оның толық қызмет көрсетуі үшін арнайы дәрі-дәрмектер жетіспейді. Тіпті құрал-жабдықтары да бүгінгі күннің талабына сай келмейді. Осы олқылықтар ескеріліп, ауыл дәрігерлері де назардан тыс қалмаса екен деймін.